NGOÀI ĐƯỜNG

"Con nên nhớ rằng chỉ liếc mắt trông qua cử-chỉ của dân-chúng ngoài đường là người ta có thể xét-đoán được trình-độ giáo-dục của cả một dân-tộc" (trích bài Tập đọc Ngoài Đường, tác giả Hà Mai Anh).

Nhà giáo Hà Mai Anh, chủ biên nhiều sách giáo khoa Quốc Văn trước năm 1975. Ông đóng góp nhiều bài vở cho các báo đương thời nhưng sự nghiệp văn học của ông chủ yếu là sách giáo khoa và các tác phẩm mang tính cách giáo dục.

Read More

Món quà

Tình nguyện viên Mỹ hét lớn “Bỏ xuống!” khi thấy các tình nguyện viên chúng tôi định trao quà cứu trợ cho một đứa trẻ.

Mọi người trên chuyến xe cứu trợ không khỏi xúc động khi nhìn thấy một cậu bé da đen sạm gầy trơ xương, quần áo tả tơi đuổi theo chiếc xe tải to lớn chở đầy quà cứu trợ.

Ngay lập tức, nhóm tình nguyện viên chúng tôi quay vào xe lấy quà cứu trợ trao cho cậu bé.

“Anh định làm gì vậy? Bỏ xuống!” tình nguyện viên người Mỹ quát lớn.

Chúng tôi không khỏi bất ngờ trước hành động kì quặc của chàng trai người Mỹ. “Chúng ta đến đây để giúp mọi người kia mà?” Họ nghĩ thầm.

“Chào em, tụi anh đã đi rất xa để đến đây. Trên xe có rất nhiều thứ, em có thể giúp anh chuyển chúng xuống không? Tụi anh sẽ trả công cho em”. Tình nguyện viên người Mỹ hỏi cậu bé.

Trong khi đứa trẻ còn đang lưỡng lự, thì các cậu bé khác đã chạy tới trước chiếc xe. Tình nguyện viên người Mỹ cũng đề nghị giống như vậy với chúng.

Một đứa trong nhóm xung phong khuân thùng bánh bích quy xuống xe.

“Rất cám ơn em đã giúp anh, đây là phần thưởng cho em – một thùng bánh bích quy và một cái chăn bông được trao cho cậu bé – Không còn ai sẵn lòng giúp đỡ bọn anh nữa sao?”.

Những đứa trẻ lập tức trèo lên xe và trong tích tắc hàng hóa đã nằm ngay ngắn dưới mặt đất. Các tình nguyện viên nhanh chóng trao cho mỗi em một phần quà cứu trợ.

Một đứa trẻ đến muộn vô cùng thất vọng khi nhìn thấy cái thùng xe tải trống rỗng. Em không biết mình phải làm gì để được nhận quà.

“Hãy nhìn xem, mọi người đang rất mệt mỏi. Thật tuyệt vời nếu em có thể tặng mọi người một bài hát.” Tình nguyện viên người Mỹ gợi ý.

“Cám ơn em, bài hát thật tuyệt!” Chàng trai vừa nói vừa trao cho cậu bé một phần quà.

Trước các hành động của tình nguyện viên Mỹ, nhóm chúng tôi không khỏi trầm tư, suy nghĩ…

Đêm đó, các tình nguyện viên đã có dịp trò chuyện cùng nhau. Anh bạn người Mỹ nói:

“Thật xin lỗi vì thái độ của tôi ban sáng, tôi không nên lớn tiếng như thế. Nhưng bạn biết không; nghèo không phải là cái tội, nhưng nếu những đứa trẻ ấy nhận được sự giúp đỡ của mọi người một cách quá dễ dàng, rất có thể chúng sẽ hình thành lối nghĩ: dùng sự nghèo đói của mình để mưu sinh, chứ không cố gắng phấn đấu để vươn lên. Lúc ấy, chúng sẽ càng nghèo khổ hơn. Đó không phải là lỗi do chúng ta gây ra hay sao?”.

Có thể nói hôm đó là một ngày dài đầy trải nghiệm.

Dường như những đứa trẻ đã quen với việc được mọi người giúp đỡ bằng cách phân phát thức ăn, nhu cầu yếu phẩm hay tiền bạc mỗi khi đến đây. Cho nên chúng ngang nhiên đứng trên đường chờ những chuyến xe thiện nguyện đến phát quà.

Làm việc thiện không khó nhưng cũng không đơn giản, cần có lý trí không nên vì hành động của mình mà gây ảnh hưởng xấu cho thế hệ tương lai.

Read More

Học sinh Mỹ bê bết trong các kỳ thi quốc tế, thì đã sao...

Kết quả của một kỳ thi quốc tế quan trọng với tên PISA1 vừa được công bố, và học sinh Mỹ một lần nữa lại làm bài chẳng ra làm sao: Học sinh tuổi 15 của chúng ta bê bết môn Toán, đạt trung bình môn Đọc hiểu và Khoa học, và nhìn chung các em hoàn toàn bại trận trước những người đồng lứa từ những vùng như Thượng Hải, Nhật, Hàn Quốc, Phần Lan.

Dường như đã là một truyền thống của nước Mỹ. Ngay từ thập niên 1960, học sinh Mỹ thường xếp hạng áp chót ở hầu hết các phần của bài thi trong Nghiên cứu về môn Toán quốc tế lần thứ nhất (FIMS).

Trong báo cáo có tựa đề “Đất nước lâm nguy” (A Nation at Risk), Ủy ban đặc trách giáo dục của Nhà trắng thậm chí đã tuyên bố kết quả học tập của học sinh Mỹ như vậy đã trở thành một mối đe dọa đến sự thịnh vượng về kinh tế và an ninh của đất nước.

Báo cáo đó được viết từ năm 1983, và trong suốt mấy chục năm qua chúng ta vẫn kém cỏi trong các kỳ thi. Nhưng mức phát triển của chúng ta chưa bao giờ thua các nước phát triển khác. Vậy thì tại sao bây giờ lại phải lo lắng?

Đầu óc được xem là kém cỏi của người Mỹ vẫn xoay sở sao đó để phát minh ra được Internet. Và coi kìa, dù người Mỹ vốn be bét trong môn Toán ở phổ thông, nhưng những thiên tài toán học của chúng ta ở Phố Wall vẫn có thể suýt làm cả thế giới sập tiệm vì các mô hình quản trị rủi ro rất thuyết phục trên giấy mặc dù sai bét trên thực tế.

Có một câu trả lời đến từ ông Eric Hanushek, một nhà kinh tế học giáo dục và một là người ủng hộ cải cách nhà trường phổ thông từ Học viện Hoover, một đơn vị có tư tưởng bảo thủ thuộc ĐH Stanford (bạn có thể cũng đã nghe tên ông với tập tài liệu có tựa là “Chờ đợi Siêu nhân” (Waiting for Superman).

Ông và các đồng sự đưa ra lập luận rằng điểm thi có thể giúp tiên đoán sự tăng trưởng kinh tế, vì các quốc gia thông minh hơn cũng là những quốc gia có nhiều phát minh và nền sản xuất tốt hơn, và có thể thu hút được đầu tư nước ngoài nhiều hơn.

Nếu có thể tăng điểm thi của mình lên cho bằng với mức của Canada, ví dụ thế, thì Mỹ có thể tăng thêm 77 ngàn tỷ USD cho nền kinh tế của họ trong vòng 80 năm tới.

Dựa trên một cuộc nghiên cứu (nay đã được xuất bản thành một cuốn sách) so sánh điểm thi và sự tăng trưởng của 50 quốc gia từ năm 1960 đến năm 2009, Hanushek và các cộng sự của ông lập luận, nước Mỹ đã tăng trưởng cao hơn dự đoán nếu xét theo điểm thi của học sinh mình.

Nhưng ông cho rằng cơ hội này có lẽ sắp không còn nữa bởi vì mức tăng trưởng này phản ánh những lợi thế mang tính lịch sử mà nước Mỹ đã có được lâu nay.

Kinh tế Mỹ được xây dựng dựa trên các thị trường mở, quyền tư hữu vững chắc và mức thuế nhìn chung là dễ chịu; một hệ thống giáo dục đại học thuộc hàng nhất thế giới; và chính sách nhập cư cởi mở cho phép những người có trình độ cao vào làm việc.

Nhưng những lợi điểm trên đang giảm đi vì các quốc gia khác hiện cũng đang áp dụng những thể chế và phương pháp tương tự như Mỹ. Nói cách khác, giờ đây khi Trung Quốc đã trở thành một nền kinh tế thị trường, thì chúng ta có thể dự đoán rằng những nơi như Thượng Hải sẽ giành mất phần ăn của chúng ta.

Nhưng có đúng thế không nhỉ? Như tác giả Rebecca Strauss thuộc Hội đồng quan hệ quốc tế đã nêu hồi đầu năm nay, mối liên hệ giữa điểm thi toán và khoa học với sức mạnh của nguồn nhân lực dường như không được rõ ràng cho lắm.

Ở Trung Quốc, người ta đang ngày càng ý thức hơn về “tình trạng điểm thi cao, năng lực thấp” của nguồn nhân lực, với những con người khi ra đời làm việc không thể nào phát triển được, nhưng lại có điểm thi đầu vào đại học (gọi là kỳ thi Cao khảo) rất cao, và điểm học tập trong quá trình ở đại học cũng rất tốt.

Mối liên hệ giữa điểm thi môn Toán và những đặc điểm nhân lực cần có của một đất nước sáng tạo thì lại càng mơ hồ hơn nữa. Xin hãy tạm gác Thung lũng Silicon và nước Mỹ sang một bên.

Thay vào đó, chúng ta thử xét trường hợp Israel, một quốc gia khác có điểm thi chỉ ở hạng thường thường bậc trung nhưng lại là một trung tâm khởi nghiệp và sản xuất phần mềm đáng kể, nơi nhận được mức vốn đầu tư tính theo tỷ lệ GDP cao hơn bất cứ quốc gia khác nào trên thế giới.

Hoặc thử xét điện thoại thông minh. Hãng Apple rõ ràng đã thành công vì biết kết hợp công nghệ với sự phán đoán hợp lý về nghệ thuật của Steve Jobs. Hãng Nokia, đơn vị có tỷ lệ đóng góp chiếm đến một phần tư sự tăng trưởng của Phần Lan trong thập niên từ 1998 đến 2007, đã bán những chiếc điện thoại thời trang được thiết kế bởi một thanh niên người California là Frank Nuovo (nhân tiện, anh chàng này hồi còn tuổi học sinh chỉ suốt ngày gõ trống trong một ban nhạc Jazz Fusion, chứ chẳng hề bỏ thời gian học hành thi cử gì cả).

Có người thậm chí còn cho rằng quá nhấn mạnh thi cử có thể sẽ gây hại cho sự phát triển kinh tế. Sau khi phát hiện ra rằng điểm thi Toán trong kỳ thi FIMS năm 1964 có tương quan nghịch với mức độ tăng trưởng kinh tế, ông Keith Baker, nguyên là nghiên cứu viên của Bộ Giáo dục, đã viết:

Trong số các quốc gia đạt điểm cao, một trình độ học vấn nào đấy – như được phản ánh qua điểm thi – đúng là cần thiết để tạo thành một bệ phóng cho sự thành công của đất nước. Nhưng một khi đã vượt qua ngưỡng ấy thì những yếu tố khác sẽ trở nên quan trọng hơn là tiếp tục cố gắng tăng điểm thi.

Thực vậy, một khi đã đạt đến ngưỡng đó rồi, nếu vẫn cứ cố gắng tăng điểm số thì đó là một chính sách sai lầm bởi vì điều này sẽ làm phân tán mối quan tâm, nỗ lực, và nguồn lực mà lẽ ra cần được tập trung vào những yếu tố quan trọng hơn cho sự thành công của một quốc gia.

Lịch sử gần đây của Nhật cũng khiến ta thêm nghi ngờ về giả thuyết rằng có mối liên hệ giữa điểm thi và số phận của mỗi quốc gia.

Đã từng là nỗi ám ảnh về kinh tế của nước Mỹ trong thập niên 1990, trong hai thập niên gần đây nền kinh tế của quốc gia này đã trở nên trì trệ, do những sai lầm trong chính sách kinh tế vĩ mô, mặc dù hệ thống giáo dục của nước Nhật được cả thế giới ca ngợi đã tạo ra những học sinh có kết quả thi rất tốt.

Tất cả những điểm nêu trên không có nghĩa là chúng ta nên vứt bỏ những kỳ thi như PISA. Nó chỉ ra những vấn đề nghiêm trọng của nền giáo dục của chúng ta, như sự cách biệt về kết quả giữa học sinh giàu và nghèo, hoặc thái độ dửng dưng đối với môn Toán của cả nước.

Như GS Martin Carnoy thuộc ĐH Stanford, một người phê phán quan điểm của Hanushek, đã phát biểu: “Điểm thi chắc chắn liên quan đến nguồn vốn nhân lực của một quốc gia.”

Nhưng, ông cũng nói thêm, điểm thi thấp không có nghĩa là không còn hy vọng về tăng trưởng kinh tế. Và điều này sẽ làm cho bọn đần độn người Mỹ chúng ta có thể an lòng đôi chút.

Jordan Weissmann
(Phương Anh dịch)

Read More

Kể chuyện sử Việt

Hoàng Sa trời nước mênh mông
Người đi thì có mà không thấy về
Hoàng Sa mây nước bốn bề
Tháng hai khao lề thế lính Hoàng Sa.

Read More

Kể chuyện sử Việt

Đánh cho để dài tóc
Đánh cho để đen răng
Đánh cho nó chích luân bất phản
Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn
Đánh cho sử tri nam quốc anh hùng chi hữu chủ

Read More

Lời vua Hùng dạy

Read More

4 giờ im lặng của đài Sài Gòn sáng 30.4.1975

Đến hơn 2 giờ chiều ngày hôm đó mới có chương trình phát thanh đầu tiên với phát biểu đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh và lời chấp nhận đầu hàng của Chính ủy Bùi Văn Tùng. Sự kiện này xảy ra sau khi bộ đội vào Dinh Độc Lập và đã áp giải Tổng thống Minh và Thủ tướng Mẫu đến đài Sài Gòn tuyên bố đầu hàng.


Sau tuyên bố đầu hàng, những sự việc xảy ra tại đài phát thanh Sài Gòn có liên quan đến một số lãnh đạo sinh viên, trí thức, đoàn thể và đặc biệt là Trịnh Công Sơn vì ông là một nhạc sĩ nổi tiếng đã phát biểu và hát Nối vòng tay lớn trên đài vào giờ phút lịch sử sang trang.


Tuy nhiên nội dung các phát biểu trong chương trình phát thanh đầu tiên của Đài Sài Gòn Giải phóng khi được ghi lại có một số khác biệt mà bài viết này trình bày những tài liệu ghi nhận được chung quanh.


Phát biểu về đầu hàng


Theo bài hồi ức của ông Nguyễn Hữu Thái trên tạp chí Xưa&Nay (số 234, tháng 4.2005) lời chấp nhận đầu hàng của chính ủy Bùi Văn Tùng như sau:


Chúng tôi đại diện lực lượng quân Giải phóng miền Nam Việt Nam long trọng tuyên bố Thành phố Sài Gòn đã được giải phóng hoàn toàn, chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của ông Dương Văn Minh, Tổng thống chính quyền Sài Gòn.


Trong phần này, nghe âm thanh ghi lại thì Chính ủy Bùi Văn Tùng gọi tướng Dương Văn Minh. Còn trong bài ghi là ông Dương Văn Minh. Trên mạng BBC Việt ngữ ngày 29.04.2005 có trích báo Tuổi Trẻ ngày 23.03.2005 với lời của cựu Chính ủy Bùi Văn Tùng như sau: Tôi thảo cho ông Dương Văn Minh lời đầu hàng.


Sau khi ông đọc xong thì tôi đọc lời tuyên bố: ‘Chúng tôi đại diện lực lượng quân giải phóng miền Nam VN long trọng tuyên bố TP Sài Gòn đã được giải phóng hoàn toàn, chấp nhận sự đầu hàng không điều kiện của ông Dương Văn Minh, tổng thống chính quyền Sài Gòn...’


Bài hồi ức trên tạp chí Xưa&Nay số tháng 4.2005 cũng dùng chữ ông trước danh xưng Dương Văn Minh, thay vì chữ tướng. Theo ông Thái thì ông có băng ghi âm những phát biểu này là do nhà sử học Nguyễn Nhã tặng. Có hai băng ghi âm khác nhau? Hay vì nghe không rõ nên ghi nhầm ở đây?


Lời chấp nhận đầu hàng này cũng đã được hãng thông tấn AP, qua bản tin của kí giả George Esper gửi đi và đăng trên nhật báo New York Times ngày 1.5.1975 đã ghi nguyên văn, trong đó có chữ Gen. - tiếng Anh nghĩa là tướng - với nội dung rất đúng lời của chính ủy Bùi Văn Tùng như ghi ra từ băng. Tuần báo TIME ngày 12.05.1975 trong một bài tường thuật cũng ghi lời chấp nhận đầu hàng của tướng Dương Văn Minh.


Về thứ tự những phát biểu, bài hồi ức của ông Thái ghi là Tổng thống Minh, Thủ tướng Mậu, Chính ủy Tùng. Nhưng sau đó trong một bài viết khác, tựa Góp phần làm sáng tỏ sự kiện lịch sử 30/4/1975 [Xưa&Nay số 264, tháng 7.2006] ông lại đảo lộn thứ tự các phát biểu thành: Tổng thống Minh, Chính ủy Tùng rồi mới đến Thủ tướng Mẫu. Như thế thứ tự thật sự của các tuyên bố ghi trong băng mà nhà sử học Nguyễn Nhã đã tặng ông như thế nào?


Trịnh Công Sơn trên đài


Sự kiện Trịnh Công Sơn phát biểu kêu gọi mọi người ở lại hợp tác với chính quyền mới và hát trên đài, đặc biệt là ca khúc Nối vòng tay lớn được rất nhiều người miền Nam biết đến vào thời điểm đó, điều này cũng có những sự không thống nhất, như ai đưa Trịnh Công Sơn đến đài, hay có người đã nghe Trịnh Công Sơn hát với tiếng đàn, có người nói không có đàn ghi-ta.


Câu hỏi chính là từ khoảng 10 giờ 30 sáng, sau khi phát đi lệnh buông súng của Tổng thống Dương Văn Minh cho đến khoảng 2 giờ 30 chiều là lúc đài phát đi lệnh đầu hàng của Tổng thống Minh, trong 4 giờ đồng hồ đó, đài Sài Gòn có phát thanh gì không.


Theo nhiều kí giả nước ngoài, trong đó có David Butler tác giả quyển The Fall of Saigon thì khoảng thời gian đó đài im lặng.


Theo Đoàn Văn Toại ghi trong tác phẩm The Vietnamese Gulag, lúc đó ông có mặt tại đài và đã kêu Trịnh Công Sơn đem băng nhạc với những ca khúc về hoà bình của ông đến để phát đi trên sóng. Theo ông Hoàng Xuân Sơn, một người quen đã được Trịnh Công Sơn ghé qua nhà kêu lên đài hát với ông nhưng ông không đi. Ông Hoàng Xuân Sơn kể là khi nhạc sĩ rời nhà ông, bên ngoài đường có ông Nguyễn Hữu Thái và bộ đội đưa nhạc sĩ đi.

Hoàn toàn im lặng


Như thế thì có thể đài đã phát đi những bài ca của Trịnh Công Sơn có trong những băng nhạc đã được phát hành đầu thập niên 1970.


Thời gian bốn giờ đồng hồ trên đài Sài Gòn giữa hai phát biểu của Tổng thống Dương Văn Minh đến nay vẫn còn là một điều chưa mấy ai rõ là có phát nhạc gì không hay hoàn toàn im tiếng.


Sau hai giờ chiều, với chương trình của tiếng nói cách mạng đầu tiên do ông Nguyễn Hữu Thái điều hợp và được phát đi, sau các phát biểu về đầu hàng, ông Nguyễn Hữu Thái giới thiệu nhạc sĩ Trịnh Công Sơn và nhạc sĩ đã phát biểu rồi hát.


Ông Thái viết trong hồi ức: Thấy trong đám đông ùa đến đài có nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, sinh viên Huỳnh Ngọc Chênh đưa anh vào và tất cả cùng anh hát vang bài Nối vòng tay lớn. Không có đàn trống, chúng tôi vỗ tay, khỏ nhịp lên bàn cùng nhau hát vang: Rừng núi dang tay nối lại biển xa.


Ta đi vòng tay lớn mãi để nối sơn hà…


Ông viết tiếp: Đây là bài hát đầu tiên được phát trên sóng của đài phát thanh Sài Gòn ngày giải phóng.


Bài viết của ông Thái không ghi lời phát biểu của Trịnh Công Sơn, cũng không ghi trọn vẹn lời ca mà nhạc sĩ cùng một vài người nữa đã đồng ca và câu hát cuối ông ghi lại trong hồi ức cũng không như phần âm thanh ghi nhận. Theo băng, đó là Biển xanh sông gấm nối liền một vòng Việt Nam. Việt Nam khác với tử sinh như ghi trong bài viết của Nguyễn Hữu Thái.


Về phát biểu của Trịnh Công Sơn, tạp chí mạng  honvietquochoc.com.vn của Hội Nhà văn Việt Nam ngày 18.8.2010 có bài của Thanh Huyền tựa: Trịnh Công Sơn hát ‘Nối vòng tay lớn’ cũng ghi lại lời phát biểu của nhạc sĩ, nguyên văn giống như trong băng đã phổ biến, nhưng cắt bỏ một câu quan trọng có lẽ vì là vấn đề nhạy cảm trong nước. Đó là câu: Những kẻ đã ra đi chúng ta xem như là đã phản bội đất nước.


Phần lời ca, tác giả Thanh Huyền ghi lại đầy đủ, nhưng câu cuối cùng cũng ghi tử sinh, giống như trong hồi ức của ông Thái. Có hai băng khác nhau chăng?


Dịp 30.4 năm ngoái, tác giả Hoài Hương có phỏng vấn một số nhân vật lịch sử mà trang thông tin anhbasam.wordpress.com ngày 10.04.2011 có ghi lại lời Thiếu tướng Hoàng Trọng Tình, cựu Phó Chính ủy Quân khu 4 đã kể: … Sau khi TT. Dương Văn Minh đọc xong lời tuyên bố, trở lại Dinh Độc Lập, chúng tôi mới cho anh em sinh viên Sài Gòn thuộc Tổng đội Sinh viên Sài Gòn vào đàn hát các bài ca cách mạng. Trước giờ mọi người nói vào lúc TT. Dương Văn Minh đọc lời tuyên bố đã có anh em sinh viên Sài Gòn có mặt là sai. Lúc đó không có một thường dân nào hết.


Tác giả Hoài Hương ghi lại như thế. Vậy giữa tướng Hoàng Trọng Tình và Đoàn Văn Toại, một cựu lãnh đạo sinh viên chống chính quyền Sài Gòn, ai đúng, ai sai?


Bùi Văn Phú 

Read More

Giáo dục đang xuống cấp?

Sau năm 1975, hàng loạt sách của miền Nam bị cho là “đồi trụy” và phải đốt. Trong số những sách đó, có không ít sách nhằm mục đích giáo dục đạo đức, con người.

Thường thì sau khi “đào thải những cái xấu”, cái tốt sẽ được phát triển hơn. Tuy nhiên, ở thời điểm này nhìn lại, không biết rằng, những cái đã bị ép buộc bỏ đi có thật sự là xấu? Và những cái đang được học có chăng là tốt?

Lướt web đọc tin tức, thấy hàng loạt những bài báo nói về tình hình đạo đức đang trên đà xuống cấp, khoe thân thể để được nổi tiếng. Doanh nghiệp thì sáng tạo ra một công thức mới: nước uống có ruồi, mặc kệ sức khỏe của người dân. Giáo sư sàm sỡ hoa hậu. Hoặc như những nhóm tranh luận trên facebook, không cần biết người nghe ở độ tuổi nào, chửi được là cứ chửi…

Một trong những nét văn hóa của Việt Nam chính là lễ phép, biết kính trên nhường dưới. Sự lễ phép là cách tôn trọng người khác và cũng tôn trọng mình. Một nhà triết học nói: “lễ phép là quần áo của tinh thần”. Bởi một người không hiểu lễ phép cũng giống như một kẻ sống trần truồng.

Thời điểm 30.4 sắp tới, hàng loạt những trang mạng truyền thông, báo chí đăng tải các thước phim lịch sử; những cuộc phỏng vấn với một số trí thức; những tài liệu về lịch sử… thu hút không ít sự chú ý, bình luận đa chiều. Nhỏ nhẹ có, nặng lời có, vô giáo dục cũng có.

Đặc biệt hơn hết, trong các bình luận khiếm nhã ấy, có không ít là của các bạn trẻ. Họ không cần biết người đọc là ai, họ không cần biết người phỏng vấn trong clip có độ tuổi bao nhiêu… cứ có cái gì “không vừa ý” là họ lại chửi, họ lại kêu “thế hệ bưng đít này nọ” hoặc kêu những người lính đã hi sinh vì đất nước này là thằng này thằng nọ, ngụy này ngụy nọ…. Với việc tiếp cận tài liệu lịch sử không rõ ràng, hệ tư tưởng không thoải mái thì chưa chắc với những cái các học giả, trí thức lên tiếng, họ đã hiểu và thông suốt.

Tuy nhiên, ở đây, tôi cũng không nói nhiều về lịch sử hay chuyên môn, tôi chỉ nói đơn thuần là đạo đức. Những bài học về đạo đức của ba mẹ, thầy cô dạy từ lúc bé cho đến lúc lớn, không biết đã trôi đi đâu rồi? Cá nhân tôi cho rằng, với những người đáng tuổi ông bà, cha mẹ mà đối xử như thế đã là không đúng. Huống chi với những người đã khuất…

Ông bà thường hay nói “gieo gì gặt nấy”. Tóm lại, một nền giáo dục không chú ý đến đạo đức, con người thì hệ quả là sinh ra những người bạo lực; không quan tâm đến xã hội, người khác thì xã hội suy đồi là lẽ… tất nhiên…

Minh Trí

Read More

Kể chuyện sử Việt

Cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ ba

Hai lần bị thất bại, Hốt Tất Liệt xâm lược nước ta lần thứ ba để trả thù, chứng tỏ uy thế của nước lớn, gồm 30 vạn quân do Thoát Hoan chỉ huy; 600 chiến thuyền do Ô Mã Nhi hộ tống đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ, lần này lương thực đầy đủ hơn , quân đội nhiều và mạnh , nhiều tướng giỏi , chú trọng đến thủy binh.

Tháng 12/1287 nửa triệu quân xâm lược tràn vào nước ta:

+Thoát Hoan chỉ huy quân bộ đánh vào Lạng Sơn, Vạn Kiếp và xây dựng căn cứ vững chắc để đánh lâu dài với ta .

+600 chiến thuyền lớn do Ô Mã Nhi theo đường biển hộ tống đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ và hội quân với Thoát Hoan ở Vạn Kiếp .

Chiến thắng Vân Đồn tiêu diệt đòan thuyền lương của Trương Văn Hổ:

Ô Mã Nhi vào sông Bạch Đằng và hội quân ở Vạn Kiếp, bỏ lại đoàn thuyền lương, liền bị quân Trần Khánh Dư tiêu diệt.

Đợi mãi không thấy đoàn thuyền lương, 1-1288 Thoát Hoan tiến xuống Thăng Long... nhưng bị động, hết lương thực, tinh thần binh lính hoang mang tuyệt vọng.

Chiến thắng Bạch Đằng lịch sử 1288:

Vua Trần và Trần Hưng Đạo,dự đoán quân giặc sẽ rút quân qua cửa sông Bạch Đằng. Đầu tháng 4 /1288, Ô Mã Nhi có kỵ binh rút về nước theo hướng sông Bạch Đằng. Khi nước triều lên ta cho thuyền nhẹ ra khiêu chiến rội vờ thua chạy, dụ địch vào trận địa mai phục của ta. Khi nước rút, từ 2 bờ sông thuyền nhỏ của ta đổ ra đánh , bị đánh bất ngờ, giặc rút nhanh ra cửa biển, thuyền giặc đâm vào bãi cọc nhọn, bị vỡ và đắm.Hoảng sợ, địch bỏ chạy lên bờ bị quân ta tiêu diệt, Ô Mã Nhi bị bắt.

Trận Bạch Đằng kết thúc thắng lợi. Cùng lúc này Thoát Hoan phải liều mạng rút chạy về nước.

Read More

Kể chuyện sử Việt

Với ý đồ nhằm muốn rửa nhục cho lần thất bại thứ nhất cùng với quyết tâm muốn chiếm bằng được Đại Việt thì vào năm  năm 1279 vua Mông Cổ là Hốt Tất Liệt  xâm chiếm Nam Tống lập ra nhà Nguyên, mở rộng lãnh thổ xuống phương Nam.

Năm 1283 Toa Đô chỉ huy đường biển tấn công Champa để làm bàn đạp  tấn công phía Nam Đại Việt , sau đó phối hợp với Thoát Hoan đánh vào phía Bắc.

Trước tình hình đó, nhà Trần cho tiến hành hội nghị  các vương hầu, quý tộc,quan lại ở Bình Than – Hải Dương  bàn kế đánh giặc và  chia quân đóng giữ ở các nơi hiểm yếu.Trần Quốc Toản “Phá giặc mạnh, báo ơn vua”.

Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn làm tổng chỉ huy toàn quân, ông viết “Hịch Tướng Sĩ”, khơi dậy lòng yêu nuớc của nhân dân ta và khích lệ  binh sĩ xông lên giết giặc, cứu nước bảo vệ quê hương.

Đầu năm 1285, đại biểu phụ lão họp ở Điện Diên Hồng để bàn kế đánh giặc.

Vua Trần chỉ huy tập trận, duyệt binh ở Đông bộ Đầu.

Cuối tháng 1-1285, Thoát Hoan đem 50 vạn quân Nguyên tràn  vào nước ta.

Sau  khi quân ta chiến đấu anh dũng ở biên giới,thế giặc mạnh , Trần Hưng Đạo rút quân về Vạn Kiếp .

Vua Trần hỏi Trần Hưng Đạo có  nên hàng không? Và được trả lời: “Xin hãy chém đầu thần trước rồi hãy hàng”. Không phải quân ta không có khả năng đánh tiếp, mà  theo kế sách “Lấy yếu đánh mạnh”.Quân ta  từ Vạn Kiếp rút về Thăng Long, giặc chiếm Thăng Long, quân ta rút về Thiên Trường.

Để bảo vệ cho cuộc rút quân chẳng may tướng Trần Bình Trọng bị giặc bắt, khi giặc hỏi : “Có muốn làm vương nước Nam không ?”, ông trả lời :”Ta thà làm ma nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc”, Giặc biết không khuyến dụ ông được nên đem ông ra chém.

Ở phía nam Toa Đô  đánh Nghệ An, Thanh Hóa, quân ta chiến đấu anh dũng.Thoát Hoan ở phía Bắc, Toa Đô ở phía Nam , tạo thế gọng kềm tiêu diệt  chủ lực của ta ở Thiên Trường.

Tình thế nguy ngập, để đánh lạc hướng và lừa giặc, Trần Hưng đạo cho rút quân về phía Đông Bắc , sau chiếm lại Thanh Hóa củng cố lực lượng chuẩn bị phản công.

Thất bại khi ở phía nam, Thoát Hoan rút về Thăng Long chờ quân tiếp viện và thiếu lương thực trầm trọng 
.

Tháng  5- 1285 Trần Hưng Đạo  phản công.Quân ta đánh bại quân giặc giặc khắp nơi, các chiến thắng Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương  ,thừa -thắng ta giải phóng Thăng Long.

Thoát Hoan rút khỏi Thăng Long, đến Vạn Kiếp bị quân ta phục kích chết rất nhiều, Thoát Hoan phải chui vào ống đồng chạy về nước.

Toa Đô bị chém đầu ở Tây Kết . Một cánh quân khác  chạy theo hướng tây bắc, đến huyện Phù Ninh , bị Hà Đặc, Hà Chương đánh tan..

Sau 2 tháng tổng phản công quyết liệt ta giành thắng lợi.

Read More

Kể chuyện sử Việt

Cuộc kháng chiến đánh quân nguyên lần thứ nhất (1258)

Đầu thế kỷ XIII, đế quốc  Mông Cổ mở rộng phạm vi chiếm đóng từ Thái Bình Dương đến Hắc Hải. Chúng xưa giờ được mệnh danh là rất giỏi về chinh chiến, cưỡi ngựa, bắn cung . Nay chúng có âm mưu xâm  lược Đại Việt  để  chiếm  đóng , cai trị , làm bàn  đạp chiếm Nam Tống và  xâm lược các nước Đông Nam Á .

Đứng trước tình thế này, nhà Trần đã ra lệnh chuẩn bị cho cuộc chiến chống quân Nguyên lần thứ nhất.

Cụ thể, vào tháng 1-1258 Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy  ba vạn quân Mông Cổ theo sông Thao  tiến xuống Bạch Hạc, đến Bình Lệ Nguyên gặp tuyến chống cự của Vua Trần Thái Tông. Trước thế giặc mạnh, quân ta rút  về Thiên Mạc để bảo toàn lực lượng. Lúc này, giặc tiến vào Thăng Long, ra sức tàn phá và vơ vét của cải. Trước tình hình đó, nhà Trần ra chiến lược ““vườn không nhà trống”.

Ở Thăng Long 1 tháng , chúng hết lương thực, lực lượng bị tiêu hao, nắm  thời  cơ đó , quân ta đã  đã phản công truy kích địch ở Đông Bộ Đầu, địch bị đánh bật khỏi Thăng Long chạy đến Quy Hóa thì bị Hà Bổng đánh tan, quân Mông Cổ chạy thẳng về nước Cuộc chiến này đã kết thúc với chiến thắng của nước Đại Việt, ghi dấu công lao của vua Trần Thái Tông trong việc lãnh đạo quân dân chiến đấu chống quân xâm lược.

Read More

Kể chuyện sử Việt

Trận Ung Châu

Quân Lý vây thành

Ngày 10 tháng 12, Tông Đản kéo đến Ung Châu. Cánh quân chiếm được Khâm Châu tiến lên Ung Châu. Cánh chiếm được Liêm Châu tiến sang miền Đông Bắc chiếm châu Bạch.

Nửa tháng sau Ty kinh lược Quảng Tây mới hay tin về cuộc tấn công này để thông báo về triều. Vua tôi nhà Tống hết sức bối rối. Rồi nhiều nơi khác bị mất lại được cáo cấp về, nhà Tống càng hoang mang, sau đó có lệnh của Tống Thần Tông cho Quảng Châu, Quảng Tây phải cố thủ ở các nơi hiểm yếu nhất, vận chuyển tiền, vải, lương thực để khỏi lọt vào tay quân Lý, cách chức Lưu Di, cử Thạch Giám thay coi Quế Châu và đưa viện binh tới các thị trấn đang bị uy hiếp.

Ngày 18 tháng 1 năm 1076, đạo quân của Lý Thường Kiệt cũng tới thành Ung. Mấy vạn quân của Lý Thường Kiệt, Lưu Kỷ và các tù trưởng khác vây thành Ung vài vòng kín như bưng. Tướng giữ thành là Tô Giám thấy thế quân Đại Việt mạnh nên đã áp dụng triệt để chính sách cố thủ để chờ viện quân, tính chỉ hai tuần lễ có thể đến nơi. Tô Giám ban đầu tin rằng Ung Châu cách Quế Châu chỉ có 14 ngày đường, nên viện binh thế nào cũng sẽ đến kịp cho nên đóng cửa thành cố thủ. Kiểm điểm binh lương, trong thành Ung lúc ấy chỉ có 2.800 quân. Dân thành Ung tất cả được gần 6 vạn người bấy giờ sợ hãi đạp nhau mà chạy. Ông đem hết công nhu (tiền công) phát hết cho dân khích lệ mọi người vững lòng, kiên trí. Kẻ nào bỏ trốn phải tội theo quân lệnh (Địch Tích là một bộ hạ dưới trướng của Tô Giám bị chém trong trường hợp này). Ông còn phao tin viện binh không còn xa thành là bao nhiêu.

Trước đó con Tô Giám là Tử Nguyên làm quan ở Quế Châu đem gia đình đến thăm cha, lúc sắp trở về thì thành Ung bị vây, Tô Giám lại bắt Tử Nguyên để vợ con ở lại chỉ được về Quế Châu một mình, vì sợ nếu để người nhà đi đông thì nhân dân cũng bỏ trốn hết.

Viện binh Quế Châu

Lúc này Lưu Di giữ Quế Châu nghe tin thành Ung bị nguy liền phái Trương Thủ Tiết đem quân đi cứu. Thủ Tiết nghe tin quân Lý đông và mạnh, không dám tiến thẳng đến Ung châu, đi vòng theo đường Quý Châu tới Tân Châu rồi hạ trại ở Khang Hòa nghe ngóng.

Ung Châu bị vây gấp quá, Tô Giám cho người mang lạp thư - thư viết vào giấy rồi bọc trong nến - mà ngậm vào miệng phá vòng vây ra báo cho Tống Cầu ở Quế Châu. Tống Cầu giục Trương Thủ Tiết đi gấp. Tiết bất đắc dĩ kéo quân đi, đến núi Hỏa Giáp[20] rồi ra giữ ải Côn Lôn giữa châu Tân và châu Ung, cách Ung 40 km.

Lý Thường Kiệt biết tin viện binh Tống đến, bèn cho quân đón đánh. Ngày 4 tháng Giêng âm lịch, tức ngày 11 tháng 2 năm 1076, quân Lý kéo thẳng đến ải Côn Lôn, quân Tống hốt hoảng bỏ chạy. Trương Thủ Tiết, Nguyên Dụ, Trương Biện, Hứa Dự, Vương Trấn là các chỉ huy của lực lượng viện binh nhà Tống đều bị giết tại trận. Nhiều quân sĩ Tống đầu hàng quân Lý.

Quân Lý hạ thành

Thành Ung châu vững chắc, chính Vương An Thạch tin rằng quân Lý sẽ không phá nổi. Để công phá Ung Châu, mấy vạn quân Lý bắc thang mây để leo thành. Quân Tống dùng đuốc mà đốt nên không thể bắc gần được. Lý Thường Kiệt lại dùng tên độc mà bắn, người ngựa trên thành chết nằm gối lên nhau. Quân Tống dùng thần tư (một loại nỏ) ra bắn. Thành cao và chắc, quân Lý đánh phá hơn 40 ngày không hạ được. Có tù bình bên Tống hiến kế với Lý Thường Kiệt dùng phép thổ công, tức là chèo qua bao đất vào thành. Quân Đại Việt liền lấy túi cho đất vào, cứ thế đắp vào chân thành. Khi các bao đất cao lên, quân Lý theo đó mà leo lên mặt thành. Lý Thường Kiệt theo đó mà tiến đánh.

Ngày 1 tháng 3 năm 1076, sau 42 ngày kiên cường kháng cự, thành Ung thất thủ. Tô Giám cố gắng đốc thúc cùng bọn tàn quân chiến đấu đến phút cuối cùng. Khi đã kiệt sức ông cho 36 thân nhân tự sát rồi tự thiêu mà chết. Trận này quân Lý bị thiệt hại 15.000 quân, cùng một số voi chiến.

Đại Việt rút quân

Lấy xong Ung châu, Lý Thường Kiệt kéo quân lên phía bắc, tỏ ý muốn đánh tiếp Tân châu. Tướng giữ Tân châu nhà Tống là Cổ Cắn Lặc nghe tin, sợ hãi bỏ thành chạy.

Lý Thường Kiệt ra lệnh tiêu hủy thành lũy, phá kho tàng dự trữ trong vùng Tả Giang và lấy đá lấp sông chặn đường cứu viện của quân Tống.

Liệu chừng đại quân Tống từ phương bắc sắp kéo xuống, nếu tiến gấp có thể qua vùng khê động đánh vào châu Quảng Nguyên của Đại Việt, mà quân Lý công phá thành Ung châu hơn 1 tháng đã mệt mỏi, Lý Thường Kiệt quyết định thu quân trở về Đại Việt để lo bố phòng. Tháng 3 năm 1076, quân Lý rút khỏi Ung châu.

Read More

Kể chuyện sử Việt

Trận châu Khâm - châu Liêm

Năm 1072 vua Lý Thánh Tông qua đời, thái tử Càn Đức mới 7 tuổi lên thay, tức là vua Lý Nhân Tông. Thái phi Ỷ Lan làm nhiếp chính, được sự phò tá của các đại thần Lý Thường Kiệt, Lý Đạo Thành nên tình hình quốc gia vẫn khá ổn định.

Tuy Tống cố gắng giữ bí mật, nhưng tình báo của Đại Việt vẫn nắm được ý đồ của quân Tống. Đặc biệt, năm 1073, một tiến sỹ nhà Tống là Từ Bá Tường vì không được trọng dụng nên đã thông báo với nhà Lý. Bởi thế Đại Việt đã nắm được khá đầy đủ tình hình chuẩn bị chiến tranh của nhà Tống.

Lúc này số quân Tống đang tập hợp ở các căn cứ Ung, Khâm, Liêm khoảng 10 vạn đang luyện tập, song chưa thể đánh ngay được vì số quân này là quân Hoa Nam vừa mới tuyển. Nhà Tống sẽ rút 45 ngàn cấm binh thiện chiến ở phương bắc để lập đạo quân chủ lực, thì việc đó làm chưa xong. Trước tình hình đó, thái úy Đại Việt là Lý Thường Kiệt cho rằng: “Ngồi yên đợi giặc sao bằng đánh trước để bẻ gãy mũi nhọn của nó”.

Chủ trương thực hiện một chiến lược đánh đòn phủ đầu: Tiên phát chế nhân. Ông quyết định mở trận tiến công quy mô sang đất Tống.

Đại Việt đã huy động 10 vạn quân sang đánh phá căn cứ châu Ung của Tống, bao gồm cả lực lượng chính quy của triều đình lẫn quân của các thủ lĩnh dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc.

Đạo quân của triều đình ở phía Đông do đích thân Lý Thường Kiệt chỉ huy, gồm cả thủy lục quân xuất phát từ vùng Móng Cái ngày nay tiến vào đất Tống nhằm tới châu Khâm.

Còn đạo quân của các thủ lĩnh dân tộc thiểu số ở phía Tây đặt dưới sự chỉ huy của Tông Đản chia làm 4 mũi tiến vào đất Tống: Lưu Kỷ từ Quảng Nguyên (Cao Bằng), Hoàng Kim Mãn từ Môn Châu (Đông Khê - Cao Bằng), Thân Cảnh Phúc từ Quang Lang (Lạng Sơn) và Vi Thủ An từ Tô Mậu (Quảng Ninh) và nhắm tới châu Ung. Đạo quân phía Tây sẽ "dương Tây" để đạo quân phía Đông bất ngờ "kích Đông".

Phòng ngự châu Ung gồm hai phần, tổng số có 5.000 quân[4]. Giữ biên thuỳ Đại Việt và đóng quân trong thành: 2.000 quân đóng ở thành Ung, 3.000 chia đóng ở 5 trại tiếp giáp biên giới Đại Việt: Hoành Sơn, Thái Bình, Vĩnh Bình, Cổ Vạn, Thiên Long[4]. Khâm Châu và Liêm Châu sát biển tiếp giáp Quảng Ninh và Lạng Sơn ngày nay, đặt viên Phòng biên tuần sứ cai quản đoàn quân Đằng Hải để hợp với quân của hai viên tuần kiểm, không quá 500 người, đóng ở hai trại: Như Tích giáp biên thuỳ châu Vĩnh Anh và Để Trạo ở cửa sông Khâm Châu.

Ngày 27 tháng 10 năm 1075, Vi Thủ An dẫn 700 quân từ Tô Mậu vào đánh Cổ Vạn, chiếm được trại Cổ Vạn. Tin tức đến tận ngày 21 tháng 12 mới tới được triều đình nhà Tống. Tiếp theo, các mũi quân phía Tây lần lượt đánh chiếm trại Vĩnh Bình, Thái Bình, các châu Tây Bình, châu Lộc, trại Hoành Sơn.

Quân Tống bị thu hút vào phía Tây, nên lơ là phía Đông. Đã có người Khâm châu phát hiện và báo cho tướng giữ thành là Trần Vĩnh Thái nhưng Thái không tin. Khi có tin đạo quân phía Đông của Đại Việt đến tập kích, Thái vẫn thản nhiên bày tiệc uống rượu. Quân Tống đã không chống đỡ nổi. Ngày 30 tháng 12 năm 1075, châu Khâm bị chiếm, Trần Vĩnh Thái và các thủ hạ Văn Lương, Ngô Phúc, Tưởng Cẩn, Tống Đạo đều bị bắt và bị giết. Quân Lý không phải giao phong một trận nào, lấy hết của cải mang đi[15]. Người dân địa phương của Bắc Tống dù sau này thương Thái bị giết mà lập đền thờ nhưng vẫn chê cười Thái là người ngu muội; hễ thấy ai không thông tuệ thì gọi là Trần Thừa Chỉ (Thừa chỉ là hàm chức của Vĩnh Thái).

Nghe tin Khâm châu thất thủ, quân Tống ở Liêm châu cố phòng bị nhưng không chống nổi. Ngày 2 tháng 1 năm 1076, châu Liêm thất thủ. Chúa các trại Như Tích và Để Trạo đều tử trận. Phía Tống bị bắt tới 8.000 tù binh dùng để đưa đồ vật cướp được xuống thuyền sau cũng đem giết hết. Quan trấn thủ châu Khâm là Lỗ Khánh Tôn và các thủ hạ Lương Sở, Chu Tông Thích, Ngô Tông Lập đều bị giết.

Sau đó, Lý Thường Kiệt dẫn quân đến châu Ung cùng đạo quân phía Tây quyết tâm hạ thành châu Ung. Lý Thường Kiệt kéo quân tiến sâu vào nội địa. Phía Tống không còn quân cản đường quân Lý kéo đến thành Ung châu. Nhưng Lý Thường Kiệt vẫn lo ngại dân Tống sẽ cản đường về của quân Lý, do đó nhằm phô trương danh nghĩa cuộc bắc phạt, Lý Thường Kiệt viết Phạt Tống lộ bố văn và sai yết ở dọc đường để kể tội nhà Tống.

Dân Tống thấy lời tuyên cáo đều vui mừng đồng tình, mang rượu thịt ra khao quân Lý. Từ đó mỗi khi dân Tống thấy cờ hiệu Lý Thường Kiệt từ xa đều nói đó là quân của cha họ Lý người nước Nam và cùng nhau bày án bái phục trên đường. Do đó uy danh quân Lý lan rất xa...

Read More

Kể chuyện sử Việt

Năm 1077, trên sông Như Nguyệt đã diễn ra một trận đánh lớn giửa Tống và Đại Việt. Trận chiến diễn ra trong nhiều tháng, kết thúc bằng chiến thắng của quân Đại Việt và thiệt hại nhân mạng lớn của quân Tống, đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược Đại Việt của họ, buộc họ phải thừa nhận Đại Việt là một quốc gia. Chiến thắng mang đậm dấu ấn của vị anh hùng Lý Thường Kiệt…

Read More

Kể chuyện sử Việt

Là trận đánh nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam ở thế kỷ thứ X, chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc: trận Bạch Đằng năm 938 do Ngô Quyền lãnh đạo đánh quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng.

Nhờ mưu kế cắm cọc trên sông Bạch Đằng, lợi dụng thủy triều lên xuống, Ngô Quyền cùng quân dân nước Nam đã giành thắng lợi. Hoàng tử Nam Hán là Lưu Hoằng Tháo cũng bị Ngô Quyền giết chết…

Sau chiến thắng vang dội này, vị danh tướng Ngô Quyền lên ngôi vua, tái lập đất nước. Ông được xem là một vị "vua của các vua" trong lịch sử Việt Nam. Đại thắng trên sông Bạch Đằng đã khắc họa mưu lược và khả năng đánh trận của ông.

Read More

Kỳ thi THPT: Lấn cấn môn ngoại ngữ

SGB- Việc đề thi ngoại ngữ trong kỳ thi THPT quốc gia có 2 phần trắc nghiệm và viết đang gây nhiều băn khoăn, lo lắng, nhất là khâu thu bài thi và chấm thi môn này.

Hiện các trường, thầy cô giáo và học sinh lớp 12 đang ráo riết  ôn tập và chuẩn bị mọi mặt cho kỳ thi THPT quốc gia. Điểm đáng chú ý từ quyết định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) trong kỳ thi sắp tới là không ban hành cấu trúc đề thi  để chống tình trạng học sinh học lệch, học tủ, luyện thi tràn lan.

Không công bố cấu trúc đề

Một số nhà trường, giáo viên và học sinh tỏ ra hoang mang, lo lắng, không có cấu trúc đề thi dẫn đến việc ôn tập của học sinh và định hướng của thầy cô giáo gặp khó khăn nhất định khi không xác định rõ ràng cách ra đề thi các môn văn hóa, hình thức tự luận và trắc nghiệm. Bộ GD-ĐT khẳng định từ năm 2010, đã không ban hành cấu trúc đề thi mà ban hành hướng dẫn ôn tập và đề thi trong kỳ thi THPT quốc gia 2015 tương tự đề thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ năm trước nên thí sinh có thể tham khảo các đề thi này.

Chúng tôi đồng tình và ủng hộ quyết định của Bộ GD-ĐT, chỉ cần có hướng dẫn ôn tập là đủ. Cấu trúc đề thi dễ làm giáo viên, học sinh ngộ nhận, xa rời, lệch lạc, nhiễu loạn cách ôn tập, cách thi hiện hành gây khó cho Bộ GD-ĐT khi ra đề thi. Sách giáo khoa, chuẩn kiến thức, kỹ năng và hướng dẫn ôn tập các môn văn hóa là những công cụ thiết dụng để học sinh ôn tập, giáo viên định hướng.

Mới đây, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển có chỉ thị nêu rõ bộ không có chủ trương in ấn, phát hành tài liệu hướng dẫn ôn tập thi THPT quốc gia năm nay, các tài liệu hướng dẫn ôn tập đang lưu hành trên thị trường là do các cá nhân thuộc vụ, cục, NXB Giáo dục, NXB khác tự hợp tác, xuất bản, không liên quan gì đến bộ phận chuyên môn của Bộ GD-ĐT. Thông tin như vậy giúp cho dư luận xã hội, các trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh thấy được tính minh bạch của bộ để tránh được sự quy kết khi có sai sót, nhầm lẫn...

Cơ sở nào tách đề thi ngoại ngữ thành 2?

Về đề thi môn ngoại ngữ năm nay, gần đây bộ có điều chỉnh, bổ sung so với kế hoạch đầu năm đã triển khai rộng rãi. Theo đó, đề thi có 2 phần: trắc nghiệm và viết. Đề thi môn ngoại ngữ cần có 2 phần như vậy để đánh giá toàn diện hơn chất lượng dạy - học môn ngoại ngữ.

Tuy nhiên, cách thu bài làm môn ngoại ngữ của thí sinh chia làm 2 giai đoạn như năm ngoái theo quy chế (Quy chế bổ sung năm 2014 quy định: “Giám thị phát đề cho thí sinh. Thí sinh làm bài phần trắc nghiệm trước; sau khi hết thời gian làm bài phần trắc nghiệm, giám thị thu ngay phiếu trả lời trắc nghiệm; thí sinh bắt đầu làm bài phần viết. Phiếu trả lời trắc nghiệm và bài thi phần viết phải để riêng trong 2 túi khác nhau kèm theo phiếu thu bài thi của mỗi phần”) là không ổn, nảy sinh những bất cập.

Thứ nhất, Bộ GD-ĐT căn cứ vào cơ sở nào để tách đề thi môn ngoại ngữ thành 2 giai đoạn làm bài và nộp bài khác nhau trong 1 ca, buổi thi?

Đề thi các môn ngoại ngữ cũng giống như các đề thi môn khác, có tính liên hoàn để thí sinh chủ động, thuận lợi hơn trong quá trình làm bài. Thí sinh có thể làm bài trước, sau từng phần, từng câu tùy vào khả năng nhận thức, suy nghĩ của bản thân.

Thứ hai, làm bài phần trắc nghiệm trước, khi hết thời gian thì giám thị thu ngay phiếu trả lời trắc nghiệm; phiếu trắc nghiệm này giám thị trong phòng tự giữ, nếu 2 giám thị thông đồng với nhau, nảy sinh tiêu cực, có thể điều chỉnh… làm bài phần trắc nghiệm của thí sinh một cách dễ dàng. Thường trực hội đồng thi, thanh tra thi và giám thị ngoài phòng thi liệu có kiểm soát được không?

Vì những lý do có cơ sở khoa học và cơ sở thực tế nêu trên, chúng tôi đề nghị Bộ GD-ĐT nên điều chỉnh công tác coi thi các môn ngoại ngữ năm nay theo phương án, bài thi phần trắc nghiệm và phần viết tự luận thu cùng lúc, có nhiều tiện ích hơn. Không mất thời gian ngắt quãng giữa 2 phần để thu phiếu trắc nghiệm, rồi mới làm tiếp phần viết. Thí sinh sẽ được chủ động, thuận lợi về thời gian và suy nghĩ khi làm bài, có thể làm những phần, câu dễ trước; những phần, câu khó sau. Hết thời gian làm bài, thu đồng loạt phiếu trắc nghiệm và phần viết để thành 2 loại riêng thì sẽ giảm hoặc ít lo ngại xảy ra tiêu cực.

Đỗ Tấn Ngọc

Read More